قسط

معنای لغوی   قسط:

واژه ي قسط در لغت به عدل و داد، بهره ونصيب، مقدار، ترازو، روزي، بهره اي از وامي كه بايد بهره بهره پرداخته شود، والقسط به جور و بيداد كردن و از راه حق بازگردانيدن معنا شده است. به طوري كه از معناي لغوي نيز قابل درک است، ماده ي قسط در دو معناي متضاد به كار مي رود و «اسم فاعل» آن، يعني «قاسط»، به دو معناي متضاد «عادل و ظالم» كاربرد دراد.

این کلمه دارای 7 نوع کلمه(فعل،فاعل،اسم) مشتق در قرآن کریم می باشد.

مشتقمـــــــــــــــــــعـناآیهسوره

تُقسِطُواواگر میترسید از این که عدالت را رعایت نکنید3النساء

تُقسِطُواو رعایت عدالت............نهی نمی کند8الممتحنه

اَقسِطُواعدالت پیشه کنید9الحجرات

القاسِطُونَو گروهی ظالمند14الجِنّ

القاسِطُونَو اما ظالمان...15الجِنّ

اَقسَطُ...این در نزد خدا به عدالت نزدیک تر است...282البقره

اَقسَطُ...که این کار نزد خدا عادلانه تر است...5الاحزاب

المُقسِطینَ...که خدا عادلان را دوست دارد.42المائده

المُقسِطینَ...که خدا عدالت پیشه گان را دوست دارد.9الحجرات

المُقسِطینَ...چرا که خدا عدالت پیشه گان را دوست دارد.8الممتحنه

القِسطَما ترازو های عدل را در روز قیامت...47الأنبیاء

القِسطِ...در حالی(خداونددر تمام عالم)قیام به عدالت دارد18آل عمران

القِسطِ...و نیز مردمی را که امر به عدالت می کنند...21آل عمران

القِسطِ...با یتیمان به عدالت رفتار کنید...127النساء

القِسطِای کسانیکه ایمان آورده اید،کاملاً قیام به عدالت کنید...135النساء

القِسطِ...همواره برای خدا قیام کنید و از روی عدالت گواهی دهید...8المائده

القِسطِ...و اگر حکم کردی،میان آنها به عدالت حکم کن...42المائده

القِسطِ...وبه راستی کیل و وزن را تمام دهید...152الانعام

القِسطِبگو ای رسول ما پروردگار من شما را به عدل و راستی امر کرده...29الاعراف

القِسطِ...تا آنان را که ایمان آورده و عمل صالح کردند،به عدل و احسان ثواب و جزاء خیر ده...4یونس

القِسطِ...و حجت بر آنها تمام شد،حکم به عدل شود و بر هیچ کس ستم نخوهد شد.47یونس

القِسطِ...و در حق آنها حکم به عدل شود و...54یونس

القِسطِای قوم در سنجش وزن و کیل اجناس عدالت کنید و...85هود

القِسطِو هر چیز را به ترازوی عدل و انصاف بسنجید...9الرحمن

القِسطِ... تا مردم به راستی و عدالت گرایند...25الحدید

مراجع:

کتـــــــاب  "المُعجَم المفهرس لِأَلفاظِ القُرآنِ الکَریمِ"

نویسنده: محمدجعفر صدری

انتشارات: مکتبة السهروردي للدراسات و النشر

خليلي، فرهنگ عربي به فارسي، كتابفروشي و چاپخانه ي علي اكبر علمي، بي تا، ص 676.